وقتی صحبت از امنیت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات می‌شود، نگاه‌ها معمولاً به سمت تهدیدات سایبری می‌رود. اما در بسیاری از موارد، خطراتی که از دل طبیعت سرچشمه می‌گیرند، زیرساخت‌ها را با خساراتی جبران‌ناپذیر مواجه می‌کنند. زلزله یکی از همین تهدیدات است که در کشور ما، به‌دلیل موقعیت جغرافیایی، همواره باید به‌عنوان یک عامل پرخطر جدی گرفته شود؛ به‌ویژه زمانی که پای تجهیزات حساسی مثل رک‌های سرور و محتوای درون آن‌ها در میان باشد.
در این میان، انتخاب هوشمندانه تجهیزات، تنها یک گزینه نیست، بلکه بخشی از سیاست‌گذاری سازمانی برای کاهش ریسک و افزایش تاب‌آوری سیستم‌ها در شرایط بحرانی محسوب می‌شود. برند HPE با ارائه رک‌های تخصصی و مستحکم، توانسته اعتماد بسیاری از سازمان‌ها و مراکز داده را جلب کند. رک سرور اچ پی نه‌تنها برای سازماندهی سرورها، ذخیره‌سازها و تجهیزات شبکه به‌کار می‌رود، بلکه در طراحی آن تلاش شده تا پایداری مکانیکی و مقاومت فیزیکی بالایی نیز لحاظ شود.
برای مدیرانی که به دنبال خرید سرور مناسب برای پیاده‌سازی پروژه‌های جدید یا نوسازی زیرساخت خود هستند، توجه به ایمنی فیزیکی رک سرور، باید به‌عنوان یکی از پارامترهای اصلی در لیست بررسی قرار گیرد.
در ادامه این مقاله از وبسایت دکتر HP، تلاش می‌کنیم رک سرور اچ پی را از زاویه‌ای متفاوت و تخصصی بررسی کنیم: عملکرد آن در برابر زمین‌لرزه. این بررسی از منظر طراحی فنی، نحوه نصب، جنس رک، استانداردهای بین‌المللی ایمنی و راهکارهای مقاوم‌سازی انجام خواهد شد.
همچنین اگر به فکر خرید سرور استوک یا خرید سرور دست دوم برای راه‌اندازی یا گسترش یک مرکز داده هستید، باید بدانید که نوع رک و نحوه جانمایی آن تا چه اندازه می‌تواند بر دوام و پایداری کل سیستم اثرگذار باشد. این مقاله برای شما نوشته شده است؛ چه در مرحله تصمیم‌گیری برای خرید باشید، چه در حال مقاوم‌سازی تجهیزات فعلی.
رک سرور، یکی از اجزای کلیدی در طراحی و پیاده‌سازی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات است که به منظور ساماندهی، نگهداری و دسترسی به تجهیزات سخت‌افزاری مانند سرور، استوریج، سوییچ شبکه و تجهیزات جانبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازه فلزی به شکل یک کابینت ایستاده یا دیواری طراحی شده و قابلیت نصب تجهیزات درون آن به‌صورت ماژولار و بر اساس استانداردهای ۱۹ اینچی را فراهم می‌سازد.
نقش رک تنها به نگهداری تجهیزات محدود نمی‌شود؛ بلکه تسهیل در تهویه مناسب، مدیریت کابل‌کشی، افزایش ایمنی فیزیکی و کاهش فضای اشغالی نیز از جمله کارکردهای اساسی آن به شمار می‌رود. در دیتاسنترها و اتاق‌های سرور، نظم و ترتیب به‌ویژه در پروژه‌های بزرگ سازمانی اهمیت بسیار زیادی دارد. انتخاب یک رک مناسب، علاوه بر سهولت دسترسی به تجهیزات برای نگهداری یا ارتقاء، از بروز اختلالات ناشی از ناهماهنگی کابل‌ها، داغ شدن تجهیزات یا خرابی در اثر لرزش‌های مکانیکی جلوگیری می‌کند.
رک‌های برند HPE به‌عنوان محصولاتی استاندارد، طراحی‌شده بر اساس نیازهای واقعی سازمان‌ها در سطح Enterprise، طیف وسیعی از امکانات را برای کاربر فراهم می‌کنند. از استحکام بدنه گرفته تا انعطاف‌پذیری در نصب تجهیزات و پشتیبانی از انواع جریان‌های هوای خنک‌کننده، همه چیز در طراحی این رک‌ها برای کاربری حرفه‌ای لحاظ شده است.
یکی از موضوعاتی که در هنگام خرید سرور دست دوم یا حتی سرورهای آکبند کمتر به آن توجه می‌شود، اهمیت انتخاب رک متناسب با محیط فیزیکی، سطح خطرات محیطی و نوع کاربری مورد نظر است. بسیاری از خرابی‌های تجهیزات در اثر سقوط، جابه‌جایی‌های ناگهانی یا حتی نفوذ گردوغبار، به انتخاب نامناسب رک بازمی‌گردد.
به بیان ساده، رک سرور مانند بدنه‌ای محافظ برای قلب تپنده زیرساخت دیجیتال شما عمل می‌کند. در نتیجه انتخاب نوع، جنس، ابعاد، وزن قابل‌تحمل و ویژگی‌های فنی آن باید با دقت بالا و بر اساس نیازسنجی تخصصی انجام گیرد؛ به‌ویژه در کشورهایی نظیر ایران که خطر وقوع زلزله همواره وجود دارد.
بیشتر بخوانید >> رک سرور چیست؟
زلزله، به‌عنوان یکی از رایج‌ترین بلایای طبیعی در ایران، همواره زیرساخت‌های حیاتی سازمان‌ها و مراکز داده را تهدید می‌کند. برخلاف تهدیدات سایبری که معمولاً قابل پیش‌بینی یا پیشگیری هستند، زلزله ناگهانی و غیرقابل کنترل است و در صورت نبود آمادگی فیزیکی، می‌تواند آسیب‌های گسترده‌ای به تجهیزات IT وارد سازد.
رک‌های سرور به دلیل وزن بالای تجهیزاتی که درون آن‌ها نصب می‌شوند، در برابر لرزش‌های شدید، بیش از سایر اجزای شبکه در معرض خطر هستند. سرورهای ایستاده، ذخیره‌سازها، تجهیزات برق اضطراری، کابل‌های سنگین و سوییچ‌های شبکه، همگی روی رک نصب می‌شوند و هرگونه لغزش، سقوط یا واژگونی رک می‌تواند منجر به از دست رفتن داده‌ها، قطع سرویس و هزینه‌های سنگین بازیابی شود.
در چنین شرایطی، حتی خرید سرور از برندهای معتبر مانند HPE نیز تضمینی برای حفاظت از سرمایه سخت‌افزاری شما نخواهد بود، اگر رک مناسبی برای نصب و محافظت از آن در نظر گرفته نشده باشد. زلزله می‌تواند رک‌هایی که به‌درستی مهار نشده‌اند یا طراحی آن‌ها فاقد ویژگی‌های مقاومت در برابر لرزش است را به راحتی واژگون کند.
علاوه بر خود رک، خطرات ثانویه ناشی از زلزله نیز باید در نظر گرفته شود. از جمله:
سقوط سایر اجزای ساختمانی روی رک‌ها
آتش‌سوزی ناشی از آسیب به منابع تغذیه یا UPS
قطع سیستم تهویه و افزایش دمای ناگهانی
اختلال در دسترسی فیزیکی به تجهیزات برای بررسی یا بازیابی
همه این موارد نشان می‌دهند که توجه به ایمنی رک، به‌ویژه در مناطق زلزله‌خیز، موضوعی فراتر از صرفاً رعایت اصول مهندسی است. این موضوع مستقیماً به حفظ تداوم کسب‌وکار (Business Continuity) و جلوگیری از اختلال در فرآیندهای حیاتی سازمانی مربوط می‌شود.
حتی اگر برای بهینه‌سازی بودجه سازمان خود به سمت خرید سرور استوک یا سرورهای دست دوم بروید، باز هم نمی‌توانید از اهمیت یک رک پایدار و مقاوم در برابر زلزله چشم‌پوشی کنید. تجهیزات استوک نیز در صورتی قابل اعتماد هستند که در محیطی ایمن و استاندارد نصب شوند.
در نتیجه، طراحی، انتخاب، نصب و حتی جانمایی رک سرور باید با در نظر گرفتن تهدید زلزله انجام گیرد. در ادامه مقاله، راهکارهای تخصصی برای افزایش مقاومت رک‌های سرور اچ پی در برابر زلزله را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله بررسی خواهیم کرد.
در مناطقی که خطر وقوع زلزله وجود دارد، انتخاب رک مناسب نباید صرفاً براساس زیبایی، برند یا ظرفیت باشد؛ بلکه رعایت اصول مهندسی در طراحی و نصب رک، نقش کلیدی در حفظ ایمنی تجهیزات دارد. رک‌های مقاوم در برابر زلزله، تحت استانداردهای بین‌المللی طراحی می‌شوند تا بتوانند شدت تکان‌ها و ارتعاشات زمین را تحمل کنند، بدون آنکه به تجهیزات داخلی یا عملکرد آن‌ها آسیبی وارد شود.
یکی از مهم‌ترین استانداردهای جهانی در این حوزه، استاندارد NEBS (Network Equipment-Building System) است که در آن الزامات مکانیکی، حرارتی و زلزله‌ای برای تجهیزات شبکه و مراکز داده مشخص شده است. رک‌هایی که براساس این استاندارد تولید می‌شوند، معمولاً دارای بدنه تقویت‌شده، سیستم نصب محکم و قابلیت مهار به کف یا دیوار هستند.
برخی از ویژگی‌هایی که باید در یک رک مقاوم در برابر زلزله جست‌وجو شود عبارتند از:
ساختار بدنه تقویت‌شده
در رک‌های ضدزلزله از فلزات ضخیم‌تر و اتصالات جوشی چندلایه استفاده می‌شود. این نوع رک‌ها معمولاً در تست‌های مقاومت لرزشی تا سطح ۸ ریشتر عملکرد پایداری از خود نشان می‌دهند.
قابلیت مهار به کف یا دیوار
رک‌هایی که امکان اتصال مستقیم به کف با پیچ‌های لنگر بتنی یا کیت‌های لرزه‌گیر دارند، احتمال واژگونی کمتری دارند. مهار فیزیکی رک باعث پایداری بیشتر آن در طول تکانه‌های زلزله می‌شود.
پایه‌های ضدلرزش و تثبیت‌کننده
در برخی مدل‌ها، پایه‌های رک با سیستم تعلیق ویژه طراحی شده‌اند تا انرژی لرزش را جذب کنند. همچنین استفاده از کیت‌های لرزه‌گیر (Seismic Isolation Kits) می‌تواند به‌صورت قابل‌توجهی تأثیر زلزله را کاهش دهد.
پشتیبانی از بار دینامیکی
رک‌های معمولی فقط برای تحمل وزن ایستا طراحی می‌شوند؛ اما رک‌های مقاوم در برابر زلزله باید در برابر نیروی دینامیکی ناشی از حرکت افقی و عمودی نیز مقاوم باشند.
قفل‌های مقاوم و درهای مستحکم
در رک‌های ضدزلزله، درب جلو و عقب به سیستم‌های قفل چندنقطه‌ای مجهز هستند تا در زمان لرزش باز نشوند و تجهیزات درون رک بیرون نیفتند یا آسیب نبینند.
تهویه و مدیریت کابل بدون آسیب‌پذیری
در زمان زلزله، کابل‌هایی که در رک بدون مسیر مشخص و نگه‌دارنده هستند، می‌توانند کشیده شده یا قطع شوند. بنابراین، طراحی مدیریت کابل نیز باید مقاوم و ایمن باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد تجهیزات رک این مقاله را مطالعه کنید >> 5 نوع تجهیزات رک سرور hp
رک‌های حرفه‌ای برند HPE در برخی از مدل‌های خود این قابلیت‌ها را به‌صورت کامل ارائه می‌دهند و می‌توانند به‌عنوان انتخابی امن در پروژه‌های حساس و دارای اولویت ایمنی در نظر گرفته شوند. البته در زمان خرید سرور یا انتخاب رک، بررسی دقیق مشخصات فنی و برگه‌های تست لرزه‌ای محصول، الزامی است.
این نکات نه‌تنها برای رک‌های نو بلکه در خرید رک دست دوم یا تجهیزات رک‌مونت نیز اهمیت دارند. زیرا حتی با بودجه محدود، انتخاب رک مناسب می‌تواند از آسیب‌های مالی سنگین و قطع سرویس جلوگیری کند.
مطالعه این مقاله نیز مفید است >> فروش رک سرور دست دوم
انتخاب یک رک مقاوم در برابر زلزله تنها نیمی از راه است. بخش مهم‌تری از فرآیند، نحوه نصب، مهار و بهره‌برداری صحیح از رک در شرایط واقعی است. حتی بهترین رک‌ها اگر به‌درستی نصب نشوند یا جانمایی نامناسبی داشته باشند، در برابر زلزله آسیب‌پذیر خواهند بود. در این بخش، به راهکارهایی کاربردی می‌پردازیم که می‌توانند امنیت فیزیکی رک و تجهیزات سرور را در زمان زلزله به حداکثر برسانند.
نخستین گام در مقاوم‌سازی، انتخاب محل مناسب برای نصب رک است. رک‌ها باید تا حد امکان در نزدیکی دیوارهای باربر و در مرکز ثقل ساختمان قرار گیرند تا کمترین میزان تکان را تجربه کنند. قرار دادن رک در کنار دیوارهای غیر مقاوم یا در نزدیکی پنجره‌ها، ریسک سقوط و آسیب را افزایش می‌دهد.
استفاده از پیچ‌های مخصوص مهار لرزه‌ای (Anchor bolts) برای اتصال رک به کف دیتاسنتر، یک الزام جدی در مناطق زلزله‌خیز است. بسیاری از رک‌های برند HPE یا رک‌های سازگار با آن، قابلیت استفاده از کیت‌های لرزه‌گیر را دارند که ارتعاشات را جذب کرده و از انتقال ضربه به تجهیزات درون رک جلوگیری می‌کنند.
چیدمان تجهیزات درون رک باید با رعایت تعادل وزن انجام شود. سرورهای سنگین‌تر و UPS یا استوریج‌ها باید در پایین‌ترین بخش رک نصب شوند تا مرکز ثقل رک به سمت پایین متمایل شود. این توزیع متعادل، خطر واژگونی را در زمان زلزله به‌طور چشم‌گیری کاهش می‌دهد.
در زلزله، کابل‌هایی که به‌صورت رها یا بی‌نظم در رک قرار دارند، می‌توانند کشیده شده و به پورت‌های شبکه یا برق آسیب بزنند. استفاده از سیستم‌های مدیریت کابل عمودی و افقی، تعبیه مسیرهای مجزا برای کابل‌های برق و شبکه، و محکم‌سازی نقاط اتصال از اصول ضروری در ایمن‌سازی کابل‌ها است.
درهای رک باید مجهز به قفل‌های چند نقطه‌ای باشند تا در زمان لرزش باز نشوند. این درب‌ها باید از موادی ساخته شده باشند که در برابر فشار و ضربه مقاوم باشند. در رک‌های HPE یا مدل‌های حرفه‌ای، این ویژگی‌ها به‌عنوان استاندارد در نظر گرفته می‌شوند.
مقاوم‌سازی رک یک فرآیند یک‌باره نیست. باید به‌صورت دوره‌ای پیچ‌های مهار، وضعیت پایه‌ها، قفل درب‌ها و شرایط کابل‌کشی بررسی شوند. هرگونه شل‌شدگی، خوردگی یا تغییر در ساختار نصب باید بلافاصله اصلاح شود.
آموزش تیم IT در زمینه اقدامات فوری پس از زلزله، آشنایی با نقاط بحرانی رک، و انجام مانورهای تمرینی در محیط دیتاسنتر، بخشی از فرآیند مقاوم‌سازی محسوب می‌شود. اطلاع از نحوه قطع اضطراری برق، بررسی سلامت سرورها و انتقال سریع سرویس‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
حتی اگر در مجموعه خود از سرورهای استوک یا تجهیزات دست دوم استفاده می‌کنید، رعایت همین اصول می‌تواند پایداری سیستم شما را حفظ کند. این یعنی با حداقل هزینه، حداکثر ایمنی ممکن را برای زیرساخت دیجیتال سازمان خود فراهم کرده‌اید.
شرکت Hewlett Packard Enterprise یا همان HPE، یکی از پیشگامان جهانی در زمینه تولید تجهیزات زیرساختی دیتاسنتر از جمله سرورها، رک‌ها، سوئیچ‌ها و تجهیزات ذخیره‌سازی است. یکی از جنبه‌های کمتر دیده‌شده ولی بسیار کلیدی در محصولات این برند، توجه به طراحی سخت‌افزاری متناسب با شرایط بحرانی از جمله زلزله است. در ادامه به مزایای رک‌های HPE از منظر ایمنی لرزه‌ای می‌پردازیم.
رک‌های برند HPE در مدل‌های پرمیوم خود مانند سری‌های G2 یا G3 دارای اسکلت فلزی با ضخامت تقویت‌شده و جوشکاری صنعتی دقیق هستند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود در شرایط لرزه‌ای، رک تغییر شکل نیافته یا دچار تاب‌برداشتن نشود. در تست‌های شبیه‌سازی زلزله، رک‌های HPE مقاومت بالاتری نسبت به بسیاری از برندهای عمومی نشان داده‌اند.
بسیاری از رک‌های HPE با کیت‌های لرزه‌گیر حرفه‌ای عرضه می‌شوند یا قابلیت پشتیبانی از آن‌ها را دارند. این کیت‌ها نه‌تنها ارتعاشات را جذب می‌کنند بلکه مانع از انتقال ضربه به شاسی رک و تجهیزات داخلی آن می‌شوند. نصب این تجهیزات هنگام خرید سرور و طراحی اولیه رک، ضریب ایمنی فیزیکی دیتاسنتر را به‌شدت افزایش می‌دهد.
برخی رک‌های HPE، دارای تأییدیه‌ها و استانداردهای لرزه‌ای بین‌المللی مانند GR-63-CORE (استاندارد Telcordia برای تجهیزات مخابراتی در برابر زلزله) هستند. این یعنی این رک‌ها پیش از عرضه، در معرض آزمایش‌هایی مانند تکان‌های شدید، بارگذاری غیرمتقارن، لرزش‌های پی‌در‌پی و شرایط شبه‌زلزله قرار گرفته‌اند.
طراحی هوشمندانه رک‌های HPE، نه‌تنها به توزیع یکنواخت وزن کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود سرورها، UPS، سوئیچ‌ها و تجهیزات ذخیره‌سازی بدون ایجاد نقطه تمرکز وزن نصب شوند. این طراحی در کنار گردش هوای بهینه از طریق پنل‌های مشبک، هم پایداری فیزیکی رک را افزایش می‌دهد و هم مانع از داغ شدن تجهیزات هنگام وقوع بحران می‌شود.
پایه‌های رک‌های HPE معمولاً دارای محل‌های از پیش‌تعریف‌شده برای نصب پیچ‌های مهار یا رول‌بولت به کف دیتاسنتر هستند. این ویژگی نصب رک در شرایط خاص، مانند سطوح لرزه‌ای بالا یا دیتاسنترهای چند طبقه را آسان‌تر می‌کند. کاربر می‌تواند از میان مدل‌های ایستاده یا رک‌های با ارتفاع قابل تنظیم انتخاب کند.
همچنین بخوانید >> پیچ های خوب در ریل های رک سرور
نکته‌ای مهم برای کاربران وبسایت دکتر HP این است که حتی اگر قصد خرید سرور استوک یا رک‌های دست دوم برند HPE را داشته باشید، همچنان می‌توانید از کیفیت ساخت و طراحی مهندسی این برند بهره‌مند شوید. بسیاری از رک‌های استوک HPE همچنان قابلیت نصب کیت‌های ضد زلزله یا به‌روزرسانی مکانیکی را دارند. در نتیجه، با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه می‌توان سطح ایمنی مطلوبی را فراهم کرد.
ایمن‌سازی فیزیکی تجهیزات زیرساختی همواره یکی از کلیدی‌ترین چالش‌ها در راه‌اندازی و نگهداری دیتاسنترها و اتاق‌های سرور است. در شرایطی که خطراتی مانند زلزله می‌تواند تنها در چند ثانیه کل یک مجموعه را از کار بیندازد، انتخاب رک سرور مقاوم در برابر زلزله به‌عنوان اولین سد دفاعی فیزیکی، ضرورتی انکارناپذیر است. این موضوع، به‌ویژه برای سازمان‌هایی که در مناطق زلزله‌خیز ایران فعالیت می‌کنند، از اهمیت دوچندانی برخوردار است.
رک‌های ضد زلزله با بهره‌گیری از طراحی مهندسی‌شده، قابلیت مهار حرفه‌ای، تست‌های استاندارد بین‌المللی و انعطاف‌پذیری بالا، یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای حفظ داده‌ها و تضمین تداوم سرویس هستند. برند HPE با عرضه رک‌هایی دارای قابلیت نصب کیت‌های ضد زلزله، بدنه‌های تقویت‌شده و طراحی ماژولار، انتخابی مطمئن برای کاربران حرفه‌ای، شرکت‌ها و مراکز داده محسوب می‌شود؛ حتی زمانی که کاربران به‌دنبال گزینه‌هایی اقتصادی‌تر نظیر خرید سرور دست دوم هستند، همچنان رک‌های برند HPE عملکرد قابل‌قبولی در شرایط بحرانی از خود نشان می‌دهند.
در مجموع، امنیت فیزیکی رک‌ها بخشی جدانشدنی از فرایند خرید سرور محسوب می‌شود. این فاکتور نباید به‌عنوان یک گزینه جانبی نادیده گرفته شود؛ بلکه باید در کنار مشخصات فنی سرور، ظرفیت ذخیره‌سازی، سیستم خنک‌کننده و نوع مصرف، به‌عنوان یکی از معیارهای اصلی در تصمیم‌گیری مدنظر قرار گیرد.
اگر به دنبال خرید رک سرور مقاوم در برابر زلزله، تجهیزات حرفه‌ای برای دیتاسنتر، یا حتی خرید سرور استوک و دست دوم با کیفیت هستید، تیم دکتر HP در کنار شماست. با ارائه مشاوره تخصصی، بررسی دقیق نیاز کسب‌وکار شما و پیشنهاد راه‌حل‌های شخصی‌سازی‌شده، تجربه‌ای مطمئن و رضایت‌بخش از خرید را برایتان فراهم می‌کنیم. از وبسایت ما بازدید کنید یا با کارشناسان ما تماس بگیرید تا بهترین انتخاب را در کوتاه‌ترین زمان داشته باشید.
