افراد و کسب و کارهای زیادی هر روزه تصاویر، فایل‌های صوتی و ویدیوهای مختلفی را منتشر می‌کنند. برای اینکه این اطلاعات بتوانند به صورت زنده یا در هر لحظه ای که کاربر بخواهد پخش شوند، نیاز به یک ساختار درست احساس می‌شود. سرورهای استریمینگ دقیقا برای همین هدف ساخته شده اند؛ این سرورها باعث می‌شوند فایل‌های چند رسانه ای بدون تاخیر یا قطعی بین کاربران به جریان بیفتند. در این روش، کاربر لازم نیست کل فایل را دانلود کند، بلکه همان محتوایی را که مد نظرش است، بلافاصله و مستقیم تماشا می‌کند. چنین روندی باعث می‌شود دسترسی به ویدیو یا صوت دلخواه ساده تر و سریع تر انجام شود.
سرور استریمینگ اطلاعات چند رسانه ای را مستقیما از یک منبع به کاربر منتقل می‌کند. این اطلاعات می‌تواند شامل فایل‌های ویدیویی، صوتی، محتوای زنده یا ضبط شده باشد. افرادی که می‌خواهند مخاطبان زیادی را به تماشای یا شنیدن محتوای خود جذب کنند، سرور استریمینگ را انتخاب می‌کنند تا محتواهایشان را به شکل گسترده بین کاربران پخش کنند. این نوع پخش معمولا به صورت قطعه‌های کوچک انجام می‌شود. این روش باعث می‌شود اطلاعات به سرعت و بدون وقفه طولانی به کاربر برسد. همچنین، پخش تکه ای اطلاعات، فشار کمتری به منابع شبکه وارد می‌کند و سرعت بارگذاری را بهبود می‌بخشد. به همین دلیل، سرورهای استریمینگ برای پخش زنده رویدادها یا ارسال فایل‌های چند رسانه ای در کوتاه ترین زمان بسیار مفید هستند.
یکی از ویژگی‌های مهم سرور استریمینگ، کنترل دقیق پهنای باند، قدرت پردازشی زیاد و رمزگذاری اطلاعات صوتی و تصویری است. این نوع سرور از روش‌های مختلف برای پخش فایل‌های چند رسانه ای استفاده می‌کند. فایل‌ها به صورت بخش‌های کوچک دریافت می‌شوند تا فشار زیادی به منابع سرور وارد نشود. در نتیجه، پردازنده و شبکه بار کمتری تحمل می‌کنند و عملکرد بهتری دارند. از جمله ویژگی‌های جذاب این سیستم، پخش بدون وقفه برای کاربرانی است که می‌خواهند به طور مستقیم ویدیو یا صوت تماشا کنند یا گوش بدهند. در این ساختار، نیازی به بارگذاری کامل فایل‌ها نیست؛ زیرا هر قسمت به محض درخواست کاربر و پشت سر هم منتقل می‌شود.
در سامانه‌های استریمینگ، فرمت فایل‌های ویدیویی یا صوتی از ابتدا فشرده می‌شود تا کاربر بتواند هنگام پخش، همان فایل را دریافت کند. برای این کار، نرم افزارهای ویژه ای که کدک نام دارند به کار گرفته می‌شوند و اطلاعات از طریق پروتکل‌های خاص ارسال می‌شوند. وقتی کاربری از سایت مورد علاقه اش سریال می‌بیند یا در گوشی همراهش آهنگ گوش می‌دهد، احتمالا این عملیات توسط سرور استریمینگ انجام می‌شود.
از دیگر ویژگی‌های این سرور، ظرفیت بالای آن برای پاسخگویی همزمان به هزاران کاربر است. برای انجام این کار، به سخت افزارهای پیشرفته و اجزای نرم افزاری متعدد نیاز است. این سیستم، دسترسی سریع به محتواهای گوناگون را بدون دانلود کامل فایل امکان پذیر می‌کند. همچنین، سرورهای استریمینگ می‌توانند پخش زنده برنامه‌هایی مانند کنسرت یا مسابقه‌های ورزشی را بدون تاخیر جدی مدیریت کنند. در این ساختارها، رمزگذاری اطلاعات و کنترل بهینه پهنای باند اهمیت زیادی دارد تا کیفیت تصویر و صدا حفظ شود.
برای اطلاع از تفاوت سرور و ورک استیشن روی لینک کلیک کنید.
این سرورها در موارد بسیاری برای افراد کاربرد دارند که آنها را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:
بسیاری از موسسه‌های آموزشی کلاس‌های خود را به شکل آنلاین برگزار می‌کنند. در چنین شرایطی، سرور استریمینگ این فرصت را می‌دهد که ویدیوهای آموزشی طولانی بدون نیاز به دانلود کامل، مستقیما به دست دانشجو برسد. افرادی که در این دوره‌ها شرکت می‌کنند، اگر اینترنتی با سرعت مناسب داشته باشند، می توانند تمامی محتوای آموزشی را به صورت لحظه ای مشاهده کنند. این روش، دسترسی آسان تر به کلاس‌های مجازی را ممکن می‌سازد و باعث می‌شود افراد بدون انتظار طولانی برای دانلود فایل‌ها، آموزش را دنبال کنند.
تقریبا همه سکوی‌های پخش فیلم از ساختاری مشابه استفاده می کنند. در این روش، ویدیوهای طولانی به بخش‌های کوچک تقسیم شده و در زمان کوتاه به کاربر فرستاده می‌شود. سپس پخش کننده ای که روی دستگاه کاربر قرار دارد، این تکه‌ها را به طور مرتب نمایش می‌دهد. این شیوه برای آرشیوهای گسترده محتوا بسیار کارآمد است و باعث می‌شود کاربران بدون انتظار زیاد، به ویدیوهای متنوع دسترسی پیدا کنند. از طرف دیگر، در کلاس‌های آنلاین و وبینارها که مدرس به صورت زنده تدریس می‌کند، وجود سرور استریمینگ اهمیت خاصی دارد. این سرور باعث می‌شود که تصویر و صدای مدرس همزمان به مانیتور یا گوشی دانشجویان برسد و همه بتوانند گفتار و تصویر را بدون وقفه دنبال کنند. چنین رویکردی باعث می‌شود تدریس مستقیم و ارتباط در لحظه میان استاد و دانشجو برقرار شود.
بسیاری از علاقه مندان به گیم تمایل دارند روند بازی خود را به صورت زنده به دیگران نشان دهند. سرور استریمینگ این امکان را به وجود می‌آورد. در این فرایند، تصویر بازی و صدای بازیکن به صورت همزمان ضبط شده و برای تماشاگران ارسال می‌شود و افراد می‌توانند در لحظه، بازی را دنبال کنند. استفاده از سرور استریمینگ باعث می‌شود کیفیت تصویر و صدا حفظ شود و ارتباط پیوسته میان بازیکن و بیننده برقرار بماند.
بسیاری از سکوهای پخش موسیقی این فرصت را به شنوندگان می‌دهند تا بدون نیاز به دانلود، به آرشیو آهنگ‌ها دسترسی داشته باشند. در این میان، سرور استریمینگ نقش هدایت جریان صدا را برعهده دارد. کاربران می‌توانند آهنگ‌های مورد علاقه خود را مستقیما بشنوند، بدون اینکه فضای گوشی یا سیستم خود را درگیر فایل‌های سنگین کنند. در واقع هم سرعت استفاده را بالا می‌برد و هم دسترسی به حجم زیادی از موسیقی را آسان تر می‌کند.
در برنامه‌هایی مانند جشنواره‌ها، همایش‌ها، مراسم یادواره یا گردهمایی‌های خبری، می‌توانند از سرور استریمینگ استفاده کنند تا مخاطبان در هر نقطه بتوانند تصویری و زنده مراسم را ببینند.
کسب و کارهای خبری از سرورهای استریمینگ برای پخش نشست‌های خبری و اعلان‌های زنده حوادث استفاده می‌کنند. در این روش، دریافت کنندگان محتوا تنها به یک دستگاه هوشمند و اتصال اینترنت نیاز دارند تا به راحتی اطلاعات را در لحظه مشاهده کنند.
گاهی اشخاص تمایل دارند ویدیوها و صوت‌های خانگی خود را فقط برای جمع کوچکی از افراد پخش کنند. در دوستی‌های نزدیک یا محیط های خصوصی، سرورهای استریمینگ می‌توانند پخش را محدود به کاربران مشخص کنند.
برای پخش زنده، چندین پروتکل تخصصی وجود دارد. این پروتکل‌ها شیوه ارتباطی میان سرور و دستگاه کاربران را تعیین می‌کنند. در این بخش، به مهم ترین موارد اشاره می‌شود:
استریم به معنای جریان پیوسته اطلاعات چند رسانه ای است که از سرور به گیرنده ارسال می‌شود. در این روش، کاربر بخشی از فایل را در همان لحظه می‌بیند یا می‌شنود و ادامه اطلاعات به طور مداوم ارسال می‌شود. بنابراین، نیازی به دانلود کامل فایل، مانند یک ویدیو، نیست. این روش باعث صرفه جویی در زمان می‌شود، زیرا همه اطلاعات به طور همزمان ارسال نمی‌شوند و تنها قسمتی که به طور آنی به کاربر می‌رسد، آماده پخش می‌شود. در فضای آنلاین، بسیاری از آهنگ‌ها یا ویدیوهای طولانی به صورت استریم قابل دسترسی هستند. این شیوه همچنین فشار کمتری بر حافظه دستگاه وارد می‌آورد، زیرا فقط بخش کوچکی از اطلاعات در کش موقت سیستم ذخیره می‌شود و حافظه دستگاه پر نمی‌شود.
استریم به دلیل ارسال اطلاعات به صورت پیوسته، نیازمند سامانه ای است که بتواند مشکلاتی مثل قطعی یا افت سرعت را مدیریت کند. همچنین فرستنده باید از روش‌های رمزگذاری مناسب برای انتقال صحیح محتواها استفاده کند. برخلاف دانلود که در آن فایل به طور کامل دریافت شده و سپس پخش می‌شود، در استریم کاربر تنها چند ثانیه پس از شروع، قادر است بخش آغازین اطلاعات را ببیند یا بشنود.
سرورهای مجازی یا اختصاصی که برای میزبانی سایت‌ها استفاده می‌شوند، معمولا اطلاعات را به روش سنتی عرضه می کنند. یعنی وقتی کاربر می‌خواهد ویدیویی را مشاهده کند، باید کل فایل را دانلود کرده یا دست کم از ابتدا شروع به دریافت آن کند. اما سرور استریمینگ به شکلی متفاوت عمل می‌کند و اجازه می‌دهد بخشی از محتوا به صورت همزمان دریافت و پخش شود. یکی از نکات مهم سرور استریمینگ، مدیریت مداوم ترافیک و پشتیبانی از پروتکل‌های خاص است که این کمک می کند تا محتواها بدون وقفه و پیوسته ارسال شوند.
علاوه بر این، سرور استریمینگ دارای بهینه سازی‌های خاص برای محتوای چند رسانه ای است. به عنوان مثال، می‌تواند چندین کیفیت مختلف را همزمان پشتیبانی کند تا کاربران با سرعت‌های مختلف اینترنت، بهترین کیفیت ممکن را دریافت کنند. این انعطاف پذیری باعث می‌شود که سرور استریمینگ نسبت به سرورهای معمولی که تنها یک فرمت ثابت را ارسال می‌کنند، بسیار مفیدتر باشد.
تفاوت دیگر در نحوه ذخیره سازی اطلاعات است. در سرور استریمینگ، محتوا به شکل مداوم و در قالب قطعاتی متناسب با نیاز کاربر ارسال می‌شود. این کار باعث می‌شود که دسترسی به محتوای زنده بسیار راحت تر فراهم شود.
از نظر امنیت سرور، استریمینگ تدابیر مناسبی برای حفاظت از فرمت‌های ویدیویی و صوتی در نظر می‌گیرد و تنها برای کاربران مجاز محتوا را پخش می‌کند. این ویژگی در پخش‌های زنده اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. همچنین سرورهای استریمینگ نیاز به قدرت پردازشی بالا و منابع بیشتر برای انتقال محتواها دارند، بنابراین بیشتر توسط شرکت‌ها یا استریمرهایی که نیاز به پخش برای تعداد زیادی از بینندگان به شکل همزمان دارند، استفاده می‌شوند.
برای پیاده سازی سرور استریمینگ، چند مرحله اساسی وجود دارد که باید به ترتیب طی شوند. در ابتدا، باید میزان ترافیک پیش بینی شده بررسی گردد. اگر تنها صدها کاربر انتظار می‌رود، می‌توان از سخت افزار ساده تر استفاده کرد؛ اما برای هزاران نفر یا بیشتر، نیاز به تجهیزات قوی تر و پیشرفته تر احساس می‌شود. در کنار این مسئله، شبکه ای پایدار و پرسرعت باید فراهم شود تا تبادل اطلاعات بدون مشکل انجام گیرد.
در مرحله دوم، انتخاب یک نرم افزار پشتیبان اهمیت پیدا می‌کند. گزینه‌هایی مانند Nginx همراه با ماژول RTMP یا نرم افزارهایی همچون Wowza و پروژه‌های متن باز دیگر بین کاربران محبوب هستند. این ابزارها روی سرور نصب شده و مدیریت مسیر دریافت و ارسال محتواهای صوتی و تصویری را بر عهده می‌گیرند.
سپس نوبت به انتخاب کدک و ابزار رمزگذار می‌رسد. برنامه‌هایی مانند OBS Studio برای فشرده سازی و ارسال جریان زنده بسیار پرکاربردند. تولید کننده محتوا، اطلاعات را وارد این نرم افزار کرده و پیکربندی لازم را ثبت می‌کند تا اطلاعات به سرور ارسال شوند.
مرحله بعد، تنظیمات امنیتی است. در این بخش، باید جلوی درخواست‌های مخرب گرفته شود و تدابیری برای مقابله با حملات DDoS و دسترسی‌های غیرمجاز اندیشیده شود. پس از تثبیت این موارد، استفاده از شبکه تحویل محتوا (CDN) توصیه می‌شود تا اطلاعات سریع تر به دست کاربران مناطق دورتر برسد و تاخیر به حداقل برسد.
در پایان، لازم است یک پلیر سازگار سمت کاربر در نظر گرفته شود. این پلیر باید توانایی دریافت اطلاعات بر پایه پروتکل‌هایی مانند RTMP یا HLS را داشته باشد. ابزارهایی مثل VLC یا پلیرهای تحت وب از گزینه‌های رایج در این زمینه به شمار می‌روند. به این صورت، یک زیرساخت کامل برای پخش زنده یا محتوای ذخیره شده آماده خواهد شد.
هر فناوری در کنار فواید، چالش‌هایی را به همراه دارد. سرور استریمینگ هم به همین شکل است که شامل:
پخش زنده برای کاربران بی شمار: اگر این سرور درست پیاده شود، افراد بسیاری می‌توانند همزمان محتوای چند رسانه ای را تماشا کنند، بدون اینکه همه مجبور به بارگیری کامل فایل شوند.
انعطاف در کیفیت ارسال: بسیاری از سرورهای استریمینگ از فناوری HD و حتی بالاتر پشتیبانی می‌کنند. همچنین در صورت نیاز، کیفیت می‌تواند کاهش یابد تا کاربری که سرعت پایین دارد هم به محتوای ویدیویی دسترسی پیدا کند.
صرفه جویی در فضا و زمان: کاربر فقط بخش درحال پخش را ذخیره موقت می‌کند و نیازی نیست کل فایل حجیم روی دستگاه قرار گیرد. فایل‌های سرور نیز براساس ساختار مخصوص بر روی هارد دیسک یا رسانه ذخیره می‌شوند و ضروری نیست برای هر بار بازدید، کل آن منتقل شود.
توزیع آسان محتوای زنده: گردهمایی‌ها، مسابقات اینترنتی و جشن‌ها به سادگی پوشش داده می‌شوند و بیننده می‌تواند در منزلش تماشا کند.
نیازمندی به منابع پرقدرت: اجرای این سیستم به سخت افزار توانمند و پهنای باند قوی احتیاج دارد. درصورت ضعف شبکه، کیفیت ویدیو افت می‌کند.
مدیریت دقیق امنیت: اگر دقت لازم اعمال نشود، احتمال انواع حملات سایبری و سوء استفاده بالا می‌رود.
هزینه راه اندازی: در مقایسه با روش‌های معمول، فراهم کردن سخت افزار سرور، نرم افزارها و نیروی متخصص هزینه بر است.
پیکربندی پیچیده: راه اندازی از صفر نیازمند دانش عمیق فنی است. به ویژه برای پخش زنده، سازوکارهایی لازم است که خطای کمتری تولید شود.
فروشگاه دکتر اچ پی یکی از مراجع معتبر در حوزه سرور است. در صورتی که قصد راه اندازی زیرساخت استریمینگ را دارید، می‌توانید فهرست خرید محصولات سرور HP در این فروشگاه را بررسی کنید. مدل‌های متنوع و نسخه‌های به روز، در فروشگاه دکتر اچ پی موجود است. همچنین علاوه بر فروش سرورهای اصلی و استوک، این فروشگاه مشاوره تخصصی و تامین قطعات اورجینال را نیز در اختیار مشتریان قرار می‌دهد که با توجه به نیاز شما، انتخاب مناسب از میان این محصولات امکان پذیر خواهد بود. شما می توانید از طریق ارتباط با کارشناسان دکتر اچ پی بهترین انتخاب را داشته باشید.
سرور استریمینگ دریچه ای نو برای پخش زنده و درخواستی محتوای چند رسانه ای است. کسی که هدفش کلاس آنلاین، ارائه آموزش تعاملی یا نمایش زنده یک رویداد است، به این سامانه نیازمند است. به کمک یک سرور استریمینگ استاندارد، بارگذاری همزمان چند کاربر تسهیل می‌شود و اطلاعات در قالب تکه‌های پی در پی ارسال می‌گردد. راه اندازی چنین ساختاری علاوه بر دقت در قدرت سخت افزار، نیازمند پیکربندی دقیق نرم افزار است. برای تضمین انتقال پیوسته اطلاعات، پروتکل‌های گوناگونی وجود دارد که هرکدام ویژگی خاص خود را دارند. بدون چنین ساختاری، ارائه زنده محتوای آموزش یا سرگرمی کمتر ممکن است.
1) آیا سرور استریمینگ فقط برای ویدیو است یا صوت را هم پوشش می‌دهد؟
خیر، سرور استریمینگ محدود به ویدیو نیست. فایل‌های صوتی، تصویری و حتی اطلاعات زنده را می‌توان به صورت استریم منتقل کرد. بسیاری از رادیوهای اینترنتی یا پلتفرم‌های پخش موسیقی نیز از سرور استریمینگ بهره می‌برند.
2) چرا کیفیت ویدیو در برخی لحظات افت می‌کند؟
زیرا سامانه تطبیقی سرور براساس سرعت اتصال یا میزان شلوغی شبکه، کیفیت را به طور پویا تغییر می‌دهد. این فرایند باعث می‌شود بیت ریت کاهش یا افزایش یابد تا پخش بدون توقف ادامه یابد.
3) آیا راه اندازی سرور استریمینگ شخصی نیازمند تخصص خاصی است؟
بله، مدیریت سرور استریمینگ شخصی نیازمند دانش فنی است. باید نرم افزارهایی مانند Nginx به همراه افزونه RTMP یا ابزارهای مشابه نصب و پیکربندی شوند. همچنین آشنایی با مسائل امنیتی و نگهداری سرور ضروری است.
4) چه تفاوتی بین استفاده از سرور شخصی برای استریم بازی و سرویس‌های عمومی وجود دارد؟
استفاده از سرور شخصی کنترل بیشتری بر کیفیت، دسترسی‌ها و سیاست‌های پخش فراهم می‌کند. درحالی که سرویس‌های عمومی ممکن است محدودیت‌هایی اعمال کنند، سرور اختصاصی انعطاف و آزادی بیشتری به کاربر می‌دهد.
5) آیا باید حتما یک پروتکل خاص را انتخاب کرد یا امکان ترکیب وجود دارد؟
با توجه به نیاز، می‌توان از ترکیب چند پروتکل استفاده کرد. برای مثال، برخی پلتفرم‌ها برای پخش وبی از HLS و برای انتقال زنده از RTMP به صورت همزمان استفاده می کنند و انتخاب مناسب به نوع محتوا و میزان ترافیک بستگی دارد.
