سرعت در دسترسی به اطلاعات همیشه برای کاربران اهمیت زیادی دارد. یکی از روش‌های پرکاربرد برای کنترل سرورها، دسترسی به سرور از راه دور است. این شیوه باعث می‌شود افراد بتوانند بدون نیاز به حضور در محل، به سرور متصل شوند و کارهای مختلف مثل اجرای دستورها یا مدیریت بخش‌های فنی را از هر جایی انجام دهند. این کار همچنین منجر به صرفه جویی در زمان و هزینه‌های رفت و آمد می‌شود.
بسیاری از افرادی که در بخش فنی یا مدیریت شبکه فعالیت می‌کنند، هر روز بیشتر به اهمیت چنین دسترسی ای پی می‌برند. برای اینکه بتوان از این روش به درستی استفاده کرد، آشنایی کامل با نحوه اتصال و رعایت نکات امنیتی ضروری است. در نظر داشته باشید که شناخت ابزارها و روش‌های مطمئن، باعث می‌شود کنترل از راه دور راحت تر و ایمن تر انجام شود.
دسترسی به سرور از راه دور، یعنی فرد بتواند از جایی دورتر نسبت به محل فیزیکی سرور به آن وصل شود و کارهای مدیریتی انجام دهد. این کار بیشتر برای بررسی وضعیت سیستم، نصب سرویس‌های تازه، دسترسی به فایل‌ها یا اجرای برنامه‌ها به کار می‌رود. میزان دسترسی ممکن است کامل یا محدود باشد و بستگی به تنظیمات سرور دارد.
این روش بیشتر زمانی کاربرد دارد که سرورها در مراکز اطلاعات یا نقاط مختلف جغرافیایی قرار داشته باشند. برای برقرار شدن این ارتباط، از اینترنت استفاده می‌شود و وجود لایه‌های حفاظتی قوی بسیار مهم است تا اطلاعات دچار مشکل امنیتی نشود. وقتی اتصال به درستی برقرار شود، مدیران شبکه یا کارشناسان IT می‌توانند از هر مکانی، وظایف مورد نیاز را انجام دهند و سرور را تحت کنترل داشته باشند.
برای کنترل و دسترسی به سرور از راه دور، روش‌های مختلفی وجود دارد که انتخاب آنها به نوع سیستم عامل و سطح مهارت تیم فنی بستگی دارد. سرورهایی که بر پایه ویندوز یا لینوکس کار می‌کنند، ابزارها و روش‌های متفاوتی دارند. همچنین سطح امنیتی تعریف شده از سوی مدیر سرور هم بر انتخاب روش تاثیر می‌گذارد. هر شیوه، ویژگی‌های خاص خودش را دارد و با توجه به نیاز، می‌توان مناسب ترین گزینه را انتخاب کرد. در ادامه، شناخته شده‌ترین روش‌ها برای اتصال از راه دور به سرور را بررسی می‌کنیم:
پروتکل Remote Desktop یا همان RDP یکی از راه‌های مرسوم برای اتصال به سرورهای ویندوزی است. این ابزار توسط شرکت مایکروسافت ساخته شده و به کاربران اجازه می‌دهد محیط گرافیکی سرور را روی سیستم خود ببینند. در واقع، همه کارهایی که روی یک کامپیوتر ویندوز معمولی انجام می‌شود، از راه دور هم ممکن خواهد بود. به همین دلیل، RDP بین مدیران سرورهایی که ویندوز دارند، محبوبیت زیادی دارد و روشی کاربردی برای مدیریت از راه دور به شمار می‌رود.
ابزار SSH از جمله روش‌های اصلی برای اتصال به سرورهای لینوکسی به حساب می‌آید. در این شیوه، کاربر از طریق دستورهای متنی وارد محیط سرور می‌شود و بدون نیاز به صفحه گرافیکی، می‌تواند همه کارهای مدیریتی را انجام دهد. ارتباط بین سیستم کاربر و سرور از طریق رمزنگاری صورت می‌گیرد، که این موضوع باعث بالا رفتن امنیت ارتباط می‌شود و مانع از شنود یا دسترسی غیرمجاز خواهد شد.
VPN یکی از روش‌های مهم برای برقراری ارتباط امن میان کاربر و شبکه داخلی سازمان است. در این شیوه، تمام اطلاعاتی که بین دو طرف رد و بدل می‌شود، رمزنگاری می‌گردد تا دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری شود. بسیاری از شرکت‌ها سرورهای خود را در شبکه‌هایی نگه می‌دارند که فقط از طریق VPN می‌توان به آنها وصل شد. این ساختار هم برای سرورهای ویندوزی کاربرد دارد و هم برای لینوکسی و باعث می‌شود اتصال از بیرون به داخل شبکه به شکلی کنترل شده و ایمن انجام شود.
شرکت‌هایی که خدمات ابری ارائه می‌دهند، مثل آمازون AWS، مایکروسافت Azure و گوگل Cloud، ابزارهای مخصوصی برای مدیریت سرورها از راه دور در اختیار کاربران می‌گذارند. این ابزارها روی بستر همان شرکت‌ها اجرا می‌شوند و معمولا استفاده از آنها ساده تر است. افراد می‌توانند از طریق این سامانه‌ها، به شکل متمرکز به تنظیمات و وضعیت سرورهای خود دسترسی پیدا کنند، عملیات مدیریتی انجام دهند و منابع مورد نیاز را کنترل کنند.
راهکارهای ترکیبی:
در برخی موقعیت‌ها، برای افزایش سطح حفاظت، از تونل SSH همراه با روش‌هایی مثل RDP استفاده می‌شود. این ترکیب باعث می‌شود اطلاعات از دو مسیر رمزنگاری شده عبور کنند و احتمال نفوذ به حداقل برسد. چنین راه حلی معمولا زمانی انتخاب می‌شود که سرور پشت فایروال‌های سخت گیرانه قرار گرفته باشد یا امنیت اطلاعات برای سازمان از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد.
برای اینکه ارتباط از راه دور به سرور به درستی انجام شود و سطح ایمنی هم حفظ گردد، استفاده از ابزارهای تخصصی بسیار مهم است. این ابزارها به کارشناسان کمک می‌کنند تا اتصال تحت وب را راحت تر برقرار کنند و قابلیت‌هایی مانند انتقال فایل، ایجاد تونل امن و مدیریت دسترسی‌ها را در اختیار داشته باشند. انتخاب ابزار مناسب باید بر پایه نوع نیاز، ساختار فنی سازمان و شیوه کار تیم صورت بگیرد. چند ابزار کاربردی در این زمینه معرفی می‌شود:
– نرم افزارهای ریموت دسکتاپ
این دسته از ابزارها برای دسترسی گرافیکی به سرور کاربرد دارند:
– کلاینت‌های SSH
برای سرورهای لینوکسی که از دستورات متنی استفاده می‌کنند، کلاینت‌های SSH انتخاب اصلی هستند:
– ابزارهای اتصال به VPN
برای ایجاد تونل رمزنگاری شده و دسترسی به شبکه داخلی:
– لایه‌های امنیتی و فایروال
برای جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز و بررسی ترافیک ورودی:
– سامانه‌های مدیریت ابری
برخی ارائه دهندگان فضای ابری ابزارهایی برای کنترل از راه دور عرضه می کنند:
در برخی موارد، مدیر شبکه ترجیح می‌دهد به جای باز گذاشتن مستقیم پورت‌های سرویس‌های مختلف، از تونل‌های رمزنگاری شده استفاده کند. این تونل‌ها می‌توانند بر پایه SSH یا VPN ساخته شوند و راهی امن برای دسترسی به منابع داخلی فراهم کنند. برای نمونه، اگر سرویسی در شبکه داخلی قرار داشته باشد که فقط از داخل مجموعه قابل استفاده است، می‌توان یک تونل ایمن طراحی کرد تا کاربری که بیرون از سازمان قرار دارد، از طریق آن به سرویس مورد نظر وصل شود. این روش باعث می‌شود ارتباط به صورت رمزنگاری شده انجام شود و خطراتی مثل شنود اطلاعات یا نفوذ کاهش پیدا کند.
در تونل‌های SSH، معمولا از دستورهایی مثل ssh -L یا ssh -R برای پیوند دادن پورت‌های محلی و دور استفاده می‌شود. در طرف دیگر، وقتی اتصال VPN برقرار می‌شود، سیستم کاربر مانند یکی از دستگاه‌های داخل شبکه در نظر گرفته می‌شود. برای اجرای این روش‌ها باید نکاتی مثل حفاظت از رمز عبور، مدیریت دسترسی‌ها و بررسی مداوم وضعیت امنیتی مورد توجه قرار گیرد تا تونل سازی به درستی انجام شود و راه نفوذ ناخواسته باز نشود.
سرورهای لینوکسی اغلب در مراکز اطلاعاتی قرار دارند که در نقاط مختلف جغرافیایی پراکنده شده اند. برای مدیریت این سرورها، رایج ترین روش استفاده از اتصال SSH است. این شیوه ارتباطی، از رمزنگاری دوطرفه استفاده می‌کند که باعث می‌شود ترافیک بین کاربر و سرور به صورت امن منتقل شود. در این میان، ساختار کلید عمومی و خصوصی نقش مهمی در افزایش سطح ایمنی دارد.
یکی از راه‌های کاهش خطر حملات، جلوگیری از ورود مستقیم به حساب root و ایجاد حساب‌های کاربری محدود است. این اقدام ساده می‌تواند جلوی بسیاری از نفوذها را بگیرد. همچنین، به روزرسانی منظم بسته‌های امنیتی سیستم عامل لینوکس و تنظیم دقیق فایروال از دیگر کارهایی است که باید برای محافظت از سرور انجام شود.
امکان استفاده از ابزارهایی مثل VNC یا X11 forwarding برای دسترسی گرافیکی وجود دارد، بسیاری از افراد می خواهند کارهای مدیریتی خود را از طریق همین ابزارها انجام دهند، چرا که این روش هم سرعت بیشتری دارد و هم کنترل بهتری روی فرایندها دارد.
SSH یا Secure Shell روشی است برای ورودی امن به سرورهای لینوکسی و شبه یونیکس. در مقایسه با روش قدیمی Telnet که اطلاعات را به صورت متن ساده ارسال می‌کرد، SSH ارتباط را رمزنگاری می‌کند و مانع شنود و دستکاری اطلاعات می‌شود. SSH می‌تواند نتیجه زیر را به کاربر بدهد:
ویژگی جذاب SSH در این است که فقط نیاز به باز بودن پورت 22 یا یک پورت سفارشی دارد و بخش بزرگی از مدیریت سرورهای لینوکسی به کمک آن انجام می‌گیرد. از طرفی به دلیل ماهیت متنی و عدم نمایش رابط گرافیکی، بسیار سریع و سبک عمل می‌کند و بر اتصالات ضعیف نیز عملکرد مطلوب دارد.
هنگامی که ارتباط از راه دور با سرور برقرار می‌شود، اولین نکته ای که باید مد نظر قرار گیرد، حفظ امنیت است. در این نوع اتصال، اطلاعات از طریق شبکه ای عمومی یعنی اینترنت جا به جا می‌شوند و این یعنی احتمال دارد افراد سودجو سعی کنند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند یا آنها را دستکاری نمایند.
برای پیشگیری از چنین تهدیدهایی، رمزنگاری اطلاعات اهمیت بالایی دارد. این کار باعث می‌شود محتوا حتی اگر در مسیر رهگیری شود، قابل فهم نباشد. در کنار آن، فرایند ورود کاربران هم باید بر اساس روش‌های قوی طراحی شود. اگر گذرواژه‌ها ضعیف باشند یا به سادگی قابل حدس زدن باشند، عملا راه نفوذ باز خواهد ماند.
اما فقط به رمزنگاری و احراز هویت نباید بسنده کرد. اقداماتی نظیر بستن پورت‌های غیرقابل استفاده، تقویت تنظیمات فایروال، فعال سازی سیستم‌های شناسایی نشت اطلاعات (IDS) و محدود کردن تعداد تلاش‌های ورود، همگی به عنوان لایه‌های امنیتی عمل کرده و ساختار کلی امنیت را تقویت می‌کنند. همچنین، بررسی مداوم گزارش‌ها و لاگ سرورها می‌تواند نشانه‌هایی از ورودهای مشکوک را نشان دهد تا در صورت وجود خطر، اقدامات لازم به موقع انجام شود.
با رعایت نکات زیر، ریسک حملات تا حد زیادی کم می‌شود و دسترسی از راه دور ایمن باقی می‌ماند:
– تغییر پورت پیش فرض: پورت‌های شناخته شده مانند پورت 3389 برای RDP و 22 برای SSH معمولا هدف حملات خودکار قرار می‌گیرند. تغییر این پورت‌ها می‌تواند احتمال حملات را کاهش دهد.
– غیرفعال کردن ورود مستقیم به root در لینوکس: ورود مستقیم به حساب root سطح خطر را افزایش می‌دهد. بهتر است از یک کاربر عادی برای ورود استفاده کنید و سپس دسترسی به ریشه را فعال کنید.
– استفاده از کلیدهای SSH به جای رمز عبور: استفاده از کلیدهای عمومی – خصوصی باعث می‌شود ورودهای غیرمجاز دشوارتر شود و امنیت بالاتری فراهم کند.
– فعال سازی احراز هویت چند مرحله ای (MFA): اضافه کردن روش‌های اضافی مانند کد تایید پیامکی یا توکن‌های نرم افزاری امنیت را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
– بستن پورت‌های اضافی: تعداد پورت‌های باز باید به حداقل برسد. هرچه پورت‌های باز کمتر باشند، احتمال نفوذ کاهش می‌یابد.
– به روزرسانی منظم: سیستم عامل و نرم افزارهای نصب شده باید به طور منظم به روزرسانی شوند تا از بروز مشکلات امنیتی جلوگیری شود.
– بررسی مداوم لاگ‌ها: فایل‌های لاگ باید مرتب بررسی شوند تا هرگونه تلاش مشکوک برای ورود یا تغییرات غیرعادی شناسایی شود.
زمانی که هدف از پیوستن کاربران مختلف به یک شبکه داخلی، مانند دفتر مرکزی، باشد، استفاده از VPN که بر روی سرور ویندوز تنظیم می‌شود، گزینه ای مناسب خواهد بود. برای این کار، سرویس RRAS (Routing and Remote Access) در ویندوز سرور به کار می‌آید. با استفاده از این سرویس، مدیر شبکه می‌تواند یک سرور VPN راه اندازی کرده و دسترسی به پروتکل شبکه داخلی را برای کاربران فراهم کند. افراد می‌توانند از هر نقطه ای از اینترنت، با وارد کردن آدرس عمومی سرور و اعتبارنامه‌های اختصاصی، به شبکه داخلی متصل شوند.
در این روش، تمامی اطلاعات رمزنگاری می‌شوند و حتی اگر کاربران از شبکه‌های عمومی یا ناایمن استفاده کنند، خطر شنود اطلاعات به حداقل می‌رسد. این ویژگی بیشتر برای امنیت شبکه مهم است. در عمل، راه اندازی یک سرور ویندوزی که خدمات VPN را میزبانی می‌کند، روشی برای دسترسی به سرویس‌های داخلی مختلف بدون نیاز به باز کردن پورت‌های متعدد است. علاوه بر این، VPN دسترسی به شبکه را محدود به کاربرانی می‌کند که وارد آن شده اند، بنابراین امنیت بیشتری نسبت به روش‌های دیگر فراهم می‌آورد.
سرورهای لینوکسی نیز برای پیاده سازی VPN گزینه ای عالی هستند. ابزارهایی مانند OpenVPN و StrongSwan از پرکاربردترین نرم افزارها برای ایجاد کانال‌های رمزنگاری شده در لینوکس هستند. این نرم افزارها با استفاده از پروتکل‌های مختلف مانند UDP یا TCP و بر اساس پورت‌هایی که مدیر سرور تعیین می‌کند، ارتباط امن را برقرار می‌کنند. یکی از بزرگترین مزایای روش لینوکسی، انعطاف پذیری بالا در پیکربندی و تنظیمات است. مدیر سرور می تواند سیاست‌های دسترسی متفاوتی را برای کاربران تعریف کند، گروه‌های کاربری مختلف بسازد و قاعده‌های خاصی را بر دیواره‌های آتش (فایروال) پیاده سازی نماید. در آخر، تمام اطلاعات از طریق یک مسیر امن عبور خواهند کرد.
اگر درباره امنیت لینوکس در سرورها می خواهید بیشتر بدانید، روی لینک کلیک کنید.
در صورتی که قصد خرید سرورهای اچ پی و محصولات دیگر را دارید، متخصصان دکتر اچ پی می‌توانند راهنمایی فنی دقیق و متناسب با نیاز شما ارائه دهند. محصولات برند HP عمدتا در مراکز اطلاعات بزرگ به کار گرفته می‌شوند و کیفیت بالای آنها تایید شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر و بررسی گزینه‌های مختلف، پیشنهاد می‌شود با شماره 91008413-021 تماس بگیرید. سرورهای ProLiant یا شاسی‌های رکمونت HP گزینه‌های مناسبی برای تامین نیازهای پردازشی سنگین هستند و می‌توانند انتخابی قابل اعتماد برای سازمان‌ها به شمار روند.
دسترسی به سرور از راه دور یک روش موثر برای تسریع در پشتیبانی و مدیریت منابع فناوری است. برای داشتن این دسترسی پایدار، استفاده از پروتکل‌های استاندارد مانند RDP ،SSH و VPN ضروری است. هرکدام از این روش‌ها با توجه به شرایط و نیاز سازمان انتخاب می‌شوند و در استفاده از آنها باید جنبه‌های امنیتی به دقت رعایت گردد. علاوه بر مسائل فنی مربوط به انتقال اطلاعات، انتخاب رمزهای عبور قوی، انجام به روزرسانی‌های منظم سیستم عامل و تحلیل دقیق لاگ‌ها نیز از الزامات اصلی برای حفظ امنیت محسوب می‌شوند. با استفاده صحیح از ابزارها و اعمال سیاست‌های امنیتی مناسب، دسترسی از راه دور می‌تواند بدون نگرانی از نفوذ یا کاهش امنیت انجام شود.
بسیاری از ربات‌های نفوذگر به دنبال پورت‌های شناخته شده ای مانند پورت 3389 برای RDP و پورت 22 برای SSH می‌گردند. با تغییر پورت این سرویس‌ها، می‌توان بخشی از حملات خودکار را متوقف کرد. این تغییر پورت به طور کامل از دیگر اقدامات امنیتی نمی‌کاهد، اما شناسایی هدف را برای مهاجم دشوارتر می‌کند.
به طور معمول، SSH تنها دسترسی به خط فرمان فراهم می‌کند. اگر نیاز به محیط گرافیکی دارید، می‌توانید سرویس‌هایی مانند VNC یا X11Forwarding را راه اندازی کنید. اگرچه برخی از مدیران همچنان استفاده از CLI را ترجیح می‌دهند، اما VNC برای انجام کارهایی که نیاز به دسکتاپ دارند، مفید است.
از ابزارهایی مانند scp یا sftp برای انتقال فایل‌ها استفاده می‌شود. هر دو این ابزارها از رمزنگاری SSH برای انتقال اطلاعات بهره می‌برند و عملکردی مشابه FTP دارند. scp برای انتقال یکباره فایل‌ها عالی است، در حالی که sftp رابط تعاملی و مدیریت فایل‌های بهتری ارائه می‌دهد.
VPN با رمزنگاری کامل اطلاعات سطح حفاظت را افزایش می‌دهد، اما اگر شناسه‌های کاربری یا گواهی نامه‌ها به بیرون درز کند یا پیکربندی VPN اشتباه باشد، هنوز احتمال نفوذ وجود دارد. برای تقویت امنیت بیشتر، باید از راهکارهای دیگری مانند MFA (احراز هویت چند مرحله ای) نیز استفاده شود.
اگر به عنوان مدیر شبکه فعالیت می‌کنید، از طریق کنسول vSphere یا ابزارهای ابری می‌توانید رمز عبور سرور ویندوز را بازنشانی کنید. در صورتی که این گزینه در دسترس نباشد، باید از روش‌های دیگر مانند بوت نجات برای تنظیم رمز عبور جدید استفاده کنید.
