هر شرکتی که از شبکه‌ها برای انتقال داده‌ها یا برقراری ارتباط درون سازمانی و برون سازمانی استفاده می‌کند، باید وضعیت بخش‌های مختلف شبکه خود را به طور مداوم بررسی کند تا خدماتش دچار مشکل نشود. این فرایند که به آن مانیتورینگ شبکه گفته میشود، شامل استفاده از ابزارهایی است که می‌توانند لایه‌ها و دستگاه‌های مختلف شبکه را تحلیل کنند و گزارش‌هایی ارائه دهند. اگر مشکلی در شبکه ایجاد شود، پیام هشداری به مدیر شبکه ارسال میشود تا قبل از اینکه خرابی گسترش پیدا کند، راه حلی برای آن پیدا کند. نظارت بر شبکه به شناسایی نقاط ضعف کمک می‌کند و علاوه بر کاهش هزینه‌ها، از مشکلات بزرگتر را نیز جلوگیری می‌کند.
وقتی سخن از مانیتورینگ شبکه میشود منظور روندی است که طی آن، ترافیک، سخت افزارها و هرگونه سرویس فعال در شبکه زیر ذره بین می‌رود. در این فرایند، از چند ابزار یا پروتکل استفاده میشود تا کیفیت ارتباطات، میزان مصرف منابع، وضعیت سرورها و موارد مشابه بررسی و اندازه گیری شوند. اطلاعات جمع آوری‌شده می‌توانند شامل مواردی درباره عملکرد اپلیکیشن‌ها، مصرف پهنای باند، سلامت روترها و سوئیچ‌ها باشند. نتایج نهایی به صورت گزارش، نمودار یا هشدارهای مختلف به مدیر یا واحد فناوری اطلاعات ارائه میشود.
در برخی شرایط، نرم افزار مانیتورینگ به گونه ای پیکربندی میشود که اگر هر شاخص به مرز تعریف شده برسد، بلافاصله پیامی به مدیر مربوطه ارسال شود. این کار امکان تشخیص و اقدام سریع را فراهم می‌کند. چنین فرایندی برای سازمان‌های بزرگ، کوچک یا هر محیطی که به تبادل اطلاعات وابسته است، اهمیت زیادی دارد؛ زیرا تاخیر یا اختلال در اجزای شبکه می‌تواند باعث توقف بخشی از فعالیت‌ها یا کاهش کیفیت خدمات ارائه شده شود.
اگر در انتخاب سرورهای hp نیاز به راهنمایی دارید، می‌توانید از طریق شماره 02191008413 با دکتر اچ پی تماس بگیرید. این مجموعه در زمینه فروش سرور HP و تجهیزات مرتبط با آنها فعالیت دارد و آماده است تا اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهد.
استفاده از مانیتورینگ شبکه برای حوزه‌های مختلف یک سازمان، مزیت‌های گوناگونی دارد. اول از همه، داده‌های به دست آمده از سامانه مانیتورینگ موجب میشود زیرساخت‌های کلیدی نظیر پهنای باند و دستگاه‌های مهم به صورت پیوسته تحلیل شوند. به این ترتیب، اگر هر سرویسی کند شود یا ترافیک غیرعادی وجود داشته باشد، زودتر از آنچه کاربر متوجه شود، واحد پشتیبانی وارد عمل می‌گردد.
جمع آوری اطلاعات زمان بندی شده در بازه‌های طولانی، به بخش فناوری اطلاعات کمک می‌کند تا الگوهای استفاده از شبکه را به درستی تحلیل کند و تصمیم بگیرد چه زمانی باید روترها یا سرورها ارتقا یابند. علاوه بر این، اطلاعات به دست آمده می‌تواند در بخش‌های مالی و مدیریتی برای پیش بینی هزینه‌ها و بهبود امنیت شبکه مورد استفاده قرار گیرد. حتی اگر هدف اصلی افزایش امنیت نباشد، اطلاعات حاصل از مانیتورینگ می‌توانند نقاط ضعف یا نفوذهای غیرمجاز را شناسایی کرده و از خسارت‌های احتمالی جلوگیری کنند.
هر سامانه دیجیتالی در معرض چند تهدید قرار دارد؛ از آسیب‌های سخت افزاری گرفته تا حمله‌های مخرب سایبری و حتی اشتباه‌های معمول انسانی. بدون نظارتی مداوم بر تجهیزات و سرویس‌ها، هرگونه خرابی کوچک می‌تواند به مشکلات بزرگ تر و از کار افتادن بخش‌های مهم شبکه بینجامد. وقتی مانیتورینگ فعال وجود داشته باشد، بسیاری از خطاها در همان ابتدا شناسایی و برطرف می‌شوند. به علاوه، هر اختلالی اگر دیر تشخیص داده شود، دیر هم ترمیم می‌گردد و ممکن است نیازمند خاموشی طولانی مدت شود.
ضمن آنکه از نظر امنیتی، اگر کاربری یا دستگاهی رفتار غیرعادی در ارسال اطلاعات داشته باشد، سیستم مانیتورینگ هشدار لازم را ارسال می‌کند. همچنین گزارش‌های دوره ای مانیتورینگ راهگشای مدیران است تا توان اجرایی شبکه را افزایش دهند و برای توسعه‌های آینده تصمیم بگیرند. پس نتیجه می‌گیریم بدون نظارت کافی، شبکه از کنترل خارج میشود و نه تنها فشار بیشتری بر تیم فناوری اطلاعات می‌آید، بلکه مشتریان و کاربران نیز از کیفیت ارائه خدمات ناراضی خواهند بود.
– وقتی عیب‌ها و مشکلات به موقع آشکار شوند، نیازی به هزینه‌های سنگین برای تعمیر کل زیربنای شبکه نخواهد بود و از جبران خسارت به مشتریان یا کاربران جلوگیری می‌گردد.
– با رصد همیشگی ترافیک و منابع، درک بهتری از الگوهای استفاده کاربران یا روندهای کاری سازمان به دست می‌آید و تصمیمات آینده دقیق تر گرفته میشود.
– با زیر نظر داشتن ترافیک شبکه و دستگاه‌های متصل، رفتارهای غیرعادی زودتر شناسایی می‌شوند؛ در نتیجه فرصت برای رفع تهدید احتمالی پیش از آسیب گسترده فراهم میشود.
– وجود تک تک اجزا در شبکه برای ادامه فعالیت ضروری است. اگر یک سرور یا روتر دچار فشار بیش از حد شود، سیستم مانیتورینگ از طریق هشدار، مدیر را آگاه می‌سازد تا پیش از قطع کامل سرویس دست به کار شود.
– تجزیه و تحلیل اطلاعات مانیتورینگ کمک می‌کند بخش فناوری اطلاعات بداند کدام دستگاه باید جایگزین شود یا یک قسمت زیرساخت ارتقا اطلاعات شود تا کارایی بالاتر برود.
مانیتورینگ شبکه روش‌های مختلفی دارد که با توجه به نیاز هر سازمان، ابزارها و تکنیک‌های متفاوتی برای آن استفاده میشود. به طور کلی دو روش اصلی برای نظارت بر شبکه وجود دارد که عبارت اند از:
در این روش نرم افزار یا اجزای کوچکی به نام “ایجنت” روی دستگاه‌های شبکه مانند سرورها، روترها یا سوئیچ‌ها نصب میشود. این نرم افزار به طور مداوم اطلاعات دقیقی درباره عملکرد دستگاه را به سرور مانیتورینگ ارسال می‌کند. گزارش‌هایی که این ایجنت‌ها به سیستم مرکزی ارائه می‌دهند، شامل اطلاعاتی مانند دمای قطعات، میزان استفاده از CPU، حجم ترافیک ارسال شده و فرایندهای نرم افزاری فعال است.
از مزیت‌های ایجنت محور بودن، دقت بسیار بالا در جمع آوری جزئیات و ردیابی سریع خطاهاست. ولی گاهی برخی از ایجنت‌ها ممکن است سنگین طراحی شده باشند و بخشی از توان دستگاه را به خود اختصاص دهند. بنابراین در دسته ای از نرم افزارهای شرکتی، تلاش میشود ایجنت‌ها سبک نوشته شوند تا بخش زیادی از منابع سیستم را اشغال نکنند.
در روش بدون ایجنت، نیازی به نصب برنامه کمکی بر دستگاه‌ها نیست و سیستم مانیتورینگ از راه دور اطلاعات را می‌خواند. عموما در این شیوه، از پروتکل‌های صنعتی رایج نظیر SNMP یا واسط‌های برنامه نویسی استاندارد (API) بهره گرفته میشود. چنین فرایندی دردسر پیاده سازی و نصب ایجنت روی هر دستگاه را کم می‌کند؛ پس راه اندازی سریع تری دارد.
اما نباید غافل بود که در روش بدون ایجنت میزان جزئیات فنی در برخی موارد کمتر میشود. اگر کسب و کار یا شرکتی نیاز داشته باشد اطلاعات دقیق تری از قسمت داخلی سرور خود داشته باشد، وجود روش بدون ایجنت شاید محدودتر عمل کند. ولی برای سازمان‌هایی که زیرساخت ساده تر دارند و نیاز آنها مرتبط با شاخص‌های پایه است، انتخاب بدون ایجنت کافی و کارآمد خواهد بود.
برای داشتن دید کامل و دقیق نسبت به شبکه، باید مشخص شود که چه مواردی باید بررسی شوند. برخی از مهم ترین شاخص‌ها شامل موارد زیر هستند:
مصرف پهنای باند
بررسی جریان داده‌ها و میزان استفاده از ظرفیت شبکه نشان می‌دهد که چه زمانی ظرفیت موجود کافی نیست یا کدام دستگاه به شکل غیرعادی حجم زیادی از اطلاعات را ارسال یا دریافت می‌کند.
عملکرد اپلیکیشن‌ها
در بسیاری از سازمان‌ها، نرم افزارهای داخلی یا وب اپلیکیشن‌هایی وجود دارد که از طریق همان شبکه اجرا می‌شوند. اگر یکی از این سرویس‌ها دچار کندی شود، بر همه کاربران اثر منفی دارد.
پیکربندی شبکه
گاهی اوقات، اضافه شدن دستگاه‌های جدید یا تغییر مسیر داده‌ها باعث تغییر در ساختار شبکه میشود. به همین دلیل، برخی ابزارهای نظارتی قابلیت شناسایی خودکار دارند تا هر دستگاه جدیدی که به شبکه اضافه میشود، به سرعت در لیست نظارت قرار گیرد.
عملکرد سرورها
سرورها، مانند وب سرورها، ایمیل یا پایگاه اطلاعات، هسته اصلی هر سازمان را تشکیل می‌دهند. نظارت مداوم بر میزان بار پردازشی، استفاده از حافظه و دمای قطعات این سرورها، از مشکلات جدی و خرابی‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.
گاهی این دو مفهوم در ذهن افراد یکسان به نظر می‌آید، ولی کارشناسان شبکه هرکدام را بخشی جدا می‌دانند. مانیتورینگ به معنای بررسی و نظارت دقیق بر اجزای شبکه است. این فرایند شامل نظارت بر وضعیت دستگاه‌ها، بررسی ترافیک اطلاعات و ارسال هشدار در مواقع بروز مشکلات یا زمانی که شاخص‌ها به حد بحرانی می‌رسند، است.
از سوی دیگر، مدیریت شبکه شامل اقدامات گسترده تری مانند راه اندازی تجهیزات، تنظیمات امنیتی، تخصیص آدرس‌های IP، تقسیم بندی شبکه و توسعه زیرساخت‌ها است. به بیان ساده، مانیتورینگ اطلاعات لازم را جمع آوری می‌کند و مدیریت شبکه از این اطلاعات برای تصمیم گیری‌های کلان و بهبود عملکرد استفاده می‌کند.
هر سازمانی، حتی اگر خیلی بزرگ هم نباشد، بهتر است سیستمی برای نظارت بر شبکه داشته باشد. شرکت‌هایی که خدمات آنلاین ارائه می‌کنند، برای جلوگیری از نارضایتی مشتریان یا ضرر مالی، نباید وضعیت تجهیزات خود را به شانس واگذار کنند. سازمان‌های آموزشی یا دولتی نیز در صورت عدم توجه به پهنای باند و امنیت، ممکن است دچار اختلال یا حملات سایبری شوند. حتی تیم‌های کوچک استارت آپی نیز، هرچند ساختار ساده تری دارند، می‌توانند از گزارش‌های نظارتی برای شناسایی مشکلات اولیه و افزایش سرعت پاسخ دهی بهره ببرند.
نرم‌افزارهای گوناگونی برای این کار وجود دارد؛ برخی متن باز و برخی تجاری هستند. هر یک نقاط قوت خاص خود را دارند. برای نمونه، چند برنامه پرکاربرد عبارت اند از:
Zabbix
یک ابزار متن باز و رایگان با امکان‌های متنوع برای سرورها، دستگاه‌های شبکه و حتی خدمات ابری است. این برنامه هم از روش ایجنت محور و هم از روش بدون ایجنت پشتیبانی می‌کند و نمودارها و گزارش‌های جذاب ارائه می‌دهد.
Nagios
این نرم افزار نیز متن باز و رایگان است و سازگاری مناسبی با دستگاه‌های ساختارهای لینوکسی و ویندوزی دارد. نسخه‌های مختلفی از آن وجود دارد؛ از جمله نسخه پایه که رایگان است و نسخه‌های پیشرفته تر که غیر رایگان است.
ManageEngine OpManager
این برنامه طراحی شده است تا تجهیزات شبکه ای که از پروتکل SNMP پشتیبانی می‌کنند را بررسی کند. همچنین می‌تواند سرورها، سوئیچ‌ها و سرویس‌های مجازی را مدیریت کند.
PRTG Network Monitor
این نرم افزار به دلیل رابط کاربری ساده و دسته بندی سنسورهای مختلف، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. از آن می‌توان برای نظارت بر شبکه‌های محلی و حتی خدمات ابری استفاده کرد.
SolarWinds Network Performance Monitor
این ابزار معروف اطلاعات مربوط به منابع سیستم را جمع آوری می‌کند و وضعیت سلامت دستگاه‌ها را از نظر ترافیک شبکه، پردازنده و حافظه بررسی می‌کند. صفحه کنترل آن طوری ساخته شده است که اطلاعات را به شکلی ساده و قابل فهم نمایش دهد.
اگر قصد دارید خرید سرور اچ پی با کیفیت بالا و قیمتی مناسب دارید، دکتر اچ پی یکی از بهترین انتخاب‌ها برای شما خواهد بود. این شرکت سرورهای جدید و تجهیزات مرتبط با آنها را همراه گارانتی معتبر ارائه می‌دهد و شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر از طریق شماره 02191008413 اقدام نمایید.
فرایند مانیتورینگ شبکه را می‌توان قلب مراقبت از زیرساخت‌های کامپیوتری توصیف کرد. به واسطه این ابزار، مدیر شبکه دید شفافی از وضعیت روترها، سرورها، اپلیکیشن‌ها و ترافیک در اختیار دارد و هر مشکلی پیش از حاد شدن، شناسایی میشود. انتخاب روش ایجنت محور یا بدون ایجنت، بستگی به عمق نیاز سازمان برای دریافت جزئیات دارد. از سوی دیگر، گزارش‌های منظم و نمودارهایی که عملکرد سیستم را در بازه‌های زمانی مختلف نشان می‌دهند، این قابلیت را ایجاد می‌کنند که منابع موجود به درستی مدیریت شوند و خطرات احتمالی شناسایی شوند. نظارت دقیق و مستمر بر تمام بخش‌های شبکه، تیم فنی را قادر می‌سازد تا از قطع شدن خدمات جلوگیری کنند. در نتیجه، این فرایند یکی از عوامل مهم در کاهش خرابی‌های ناگهانی و هزینه‌های سنگین مرتبط با آن به شمار می‌رود.
1) آیا استفاده از مانیتورینگ شبکه تنها برای شرکت‌های بزرگ توصیه میشود؟
خیر. هر سازمان کوچک یا متوسط، حتی گروه‌های استارت آپی هم از نظارت مستمر بر تجهیزات و سرویس‌های محوری سود می‌برند. در واقع اهمیت این موضوع با توجه به سطح حساسیت گزارشات و درجه وابستگی به شبکه متغیر خواهد بود.
2) کدام روش مانیتورینگ انتخاب شود؟ ایجنت محور یا بدون ایجنت؟
پاسخ قطعی در گرو بررسی عمیق نیازهای فنی هر محیط است. اگر رصد جزئیات و بررسی‌های دقیق سخت افزاری مطرح باشد، ایجنت محور برتری دارد. اما اگر به شاخص‌های پایه بسنده می‌کنید یا فرایند پیاده سازی بسیار گسترده است، شیوه بدون ایجنت راه گشا است
3) چطور می‌توان از امنیت ارتباط بین نرم افزار مانیتورینگ و دستگاه‌ها مطمئن شد؟
بیشتر ابزارهای مانیتورینگ از رمزگذاری داده‌ها بهره می‌برند و مدیر شبکه با تنظیم دقیق دسترسی‌ها می‌تواند مسیر ارتباطی ایمن ایجاد کند. همچنین، استفاده از پروتکل‌های امن تر یا محدود کردن ترافیک به پورت‌ها و آدرس‌های مجاز، جلوی شنود یا نفوذ احتمالی را می‌گیرد.
